Metacognitie en zelfmonitoring
De executieve functie
Metacognitie en zelfmonitoring.
Omschrijving
Een stapje terugdoen om naar jezelf en je eigen aanpak en prestaties te kijken en deze waar nodig bijsturen.
Symbool boot
kapiteinspet
Hulpzin voor de leerling: Zet je (kapiteins) pet op!
Filmpjes
Deze filmpjes kun je met de klas kijken.
Mogelijke kijkvragen zijn:
- Wie kent zichzelf goed?
- Wie reflecteert en past zijn gedrag aan?
- Wie houdt rekening met anderen?
- Wie heeft moeite met dingen vanuit een ander standpunt te bekijken?
- Welke andere executieve functies herken je?
Ted Talks
Tony Robins: Why we do what we do.
Leerlingen die moeite hebben met metacognitie en zelfmonitoring
- trekken weinig lering uit ervaringen.
- zien het eigen aandeel in gebeurtenissen/conflicten niet.
- overschatten zichzelf.
- stellen zichzelf te weinig vragen.
- vragen niet om hulp of juist te snel.
- merken niet hoe anderen reageren op zijn/haar gedrag
- controleren het eigen werk niet.
- maken slordigheidsfouten.
- hebben moeite met het aannemen van feedback om gedrag of prestaties bij te stellen.
- hebben moeite om dingen vanuit een ander standpunt te bekijken.
Scoreformulier
Met dit scoreformulier kun je leerlingen scoren op planning en organisatie.
Mogelijkheden:
- de leerkracht scoort alle leerlingen
- leerkracht scoort enkele leerlingen
- leerling scoort zelf
- beiden scoren en vergelijken
- scoor met een 3-, 5- of 10-puntsschaal
- gebruik kleurtjes: rood, oranje, groen
- doe het met smileys: 🙂 😐 ☹️
Versterken van metacognitie en zelfmonitoring
- Laat de leerling reflecteren op het eigen werk.
- Stel vragen die de metacognitie en zelfmonitoring stimuleren, zoals “Met wie zou je deze taak goed kunnen maken en waarom?”, “Welk onderdeel lijkt je gemakkelijk/moeilijk?”
- Laat de leerling eerst het eigen werk nakijken, voordat het zijn/haar werk inlevert.
- Bedenk samen stappen/ strategieën om doelen te bereiken.
- Bied en bespreek succeservaringen.
- Werk met een emotiemeter.
- Reflecteer tijdens en na afloop van een taak/situatie: “Hoe heb je dat probleem opgelost?”, “Wat heeft goed gewerkt?”, “Waarom ging de samenwerking goed/niet goed?”
Materialen
- Wil je meer doelbewust bezig zijn in de klas en jouw leerlingen meer betrekken bij hun eigen ontwikkeling? Om jullie daarbij te helpen heeft Angéla een prachtig SMART doelen portfolio gemaakt. Zó te gebruiken in je klas!
- Werken met een persoonlijk oefenplan in de klas? Lees hier verder.
- Een werkstuk maken is een leuke en leerzame uitdaging voor kinderen. Een uitdaging die ook begeleiding vraagt. Wil jij meer uit het leerproces halen en je niet enkel richten op het eindresultaat? Laat je leerlingen zelf reflecteren op hun werkstuk! Met deze bundel van juf Mar stimuleer je en daag je kinderen uit bewuster om te gaan met hun eigen leerproces.
- Juf Angéla maakte prachtige en functionele evaluatiekaartjes. De kaartjes zijn gebaseerd op de evaluatiekaart van Expertis. De vragen zijn gericht op het proces en de werkhouding van leerlingen. Bovendien sluiten ze goed aan bij EDI-lessen.
Spelletjes die een beroep doen op metacognitie en zelfmonitoring
Schaken
Weerwolven
Cluedo
Stratego
Ticket to ride
Scotland Yard
Meer inspiratie

Bronnen
Met speciale dank aan WiEF en Zien in de klas voor alle afbeeldingen!
Dit bericht bevat partnerlinks.