Aandacht voor executieve functies in de bovenbouw – flexibiliteit

De executieve functie
Flexibiliteit.

Omschrijving
Schakelen tussen activiteiten en je gedrag en je plannen aanpassen aan nieuwe omstandigheden.

Symbool boot
roer

Hulpzin voor de leerling: Gooi je roer om!

Filmpjes
Deze korte filmpjes kun je met de klas kijken. Mogelijke kijkvragen zijn: Hoe past iemand zijn/haar gedachten en gedrag aan aan de (veranderde) situatie? Welke andere executieve functie(s) zie je?

Oreo-reclame

Ormie the Pig

A cloudy lesson

Bulldog

On the level

Gone nutty

Kameleon past zich fantastisch aan – versneld afspelen

Leerlingen die moeite hebben met flexibiliteit
* reageren emotioneel bij veranderingen.
* hebben moeite met het wisselen of schakelen van activiteit, aanpak of onderwerp.
* worden zenuwachtig van plotselinge veranderingen.
* kunnen hun verwachtingen niet loslaten.
* hebben moeite met het wisselen van denkstrategie.
* hebben moeite met onverwachte gebeurtenissen.
* hebben relatief veel tijd nodig om te wennen aan onbekende situaties.
* raken van streek als anderen zich niet aan regels of afspraken houden.
* worstelen met taken die een open einde hebben.
* hebben moeite met figuurlijk taalgebruik.
* hebben behoefte aan voorspelbaarheid, een vaste routine en een vaste volgorde
* willen de regie houden over de situatie.

Scoreformulier
Met dit scoreformulier kun je leerlingen scoren op flexibiliteit.
Mogelijkheden:
* leerkracht scoort alle leerlingen
* leerkracht scoort enkele leerlingen
* leerling scoort zelf
* beiden scoren en vergelijken

* scoor met een 3-, 5- of 10-puntsschaal
* scoor met kleurtjes: rood, oranje, groen
* scoor met smileys: 🙂 😐 ☹️

Versterken van flexibiliteit
– Leer je leerlingen begrijpen wat flexibel en inflexibel gedrag is.
– Leer je leerlingen strategieën aan om zich flexibeler op te stellen. (tot 10 tellen, de situatie rustig verlaten, hulp vragen)
– Laat je leerlingen een strategie bedenken, die ze in alle situaties kunnen toepassen.
– Bied als leerkracht structuur en overzicht.
– Gebruik de tips die staan in de blog over emotieregulatie.
– Zorg voor een planning van de dag op het bord Houd je zoveel mogelijk aan deze planning. Geef veranderingen tijdig door.
– Waarschuw vooraf wat er gaat komen: “Over vijf minuten gaan we stoppen.”
– Geef de leerling en waar mogelijk keuzes of inspraak.
– Zorg dat er heldere klassenregels zijn, niet te veel en dat iedereen zich eraan houdt.

Spelletjes die een beroep doen op flexibiliteit
4 op ‘n rij
Koehandel
Levensweg
Mens erger je niet
Pim Pam Pet
SET
Skip-bo
Ubongo
Vlotte geesten
Wie is het?

Meer spelletjes vind je in de Wijzer in Executieve Functies.