Juffrouw Femke

Filosoferen – Voorspellen

maart 7, 2019maart 3, 2023juffrouwfemkeEen reactie plaatsen

Filosoferen – Voorspellen

Al eerder schreef ik een blog over filosoferen met kinderen.

In dit blogartikel deel ik mijn ideeën over filosoferen over het onderwerp “voorspellen”.

Je kunt ook mijn presentatie die bij onderstaande activiteiten hoort downloaden.

Mix & Ruil

Kinderen vertellen elkaar aan de hand van een kaartje hoe ze denken dat hun leven eruit ziet over …. jaar.

Filosofische vragen / stellingen

Ná bovenstaande Mix & Ruil, of gewoon als losstaande activiteit kun je de leerlingen laten filosoferen over de volgende vragen / stellingen:

Welke dingen zijn te voorspellen?
Welke dingen zijn voorspelbaar en welke niet?
Waar hangt het vanaf of iets te voorspellen is?
Ik zou graag de toekomst kunnen voorspellen.
Als ik de toekomst zou kunnen voorspellen, dan…

Brief schrijven

Laat de kinderen een brief schrijven aan zichzelf als ze dertig jaar oud zijn. Laat ze in de brief vertellen hoe ze zouden willen dat hun leven er dan uitziet.
Wat gaan ze met de brief doen, als hij af is?

Filosofische vragen

Nog meer vragen:

1. Kun je de loop van je leven voorspellen? Waar hangt het vanaf hoe je leven zal zijn?
2. Kun je iets doen om de voorspelling uit te laten komen?
3. Aan welke dingen kun je wel en aan welke dingen kun je niet iets doen om ze uit te laten komen?
4. Kun je het leven van anderen voorspellen? Op welke punten wel en op welke punten niet?
5. Hoe groot is toeval in je leven en hoe groot de rol van voorspelbare dingen? Druk dat uit in percentages.
6. Is je toekomst makkelijker te voorspellen, omdat je in Nederland woont? Is het in sommige landen moeilijker te voorspellen? Waarom wel of niet?

Morgen voorspellen

Laat de kinderen (eerst in twee- of drietallen) filosoferen over de volgende uitdaging / vraag.

Beschrijf uitgebreid wat jij denkt dat er morgen allemaal gaat gebeuren, zowel op school als thuis.
Kijk morgen aan het eind van elk dagdeel wat er van je voorspelling is uitgekomen.
Welke dingen zijn goed te voorspellen en welke niet?

Hier nog een keer de downloads:

presentatie-voorspellen Download

De kaartjes

Meer inspiratie:

Meer filosoferen met kinderen:

Dit artikel bevat partnerlinks.

Filosoferen met kinderen

maart 6, 2019juni 4, 2023juffrouwfemkeEen reactie plaatsen

Filosoferen met kinderen? Jazeker! Al jaren filosoferen onze groepen 7 en 8 een aantal keren per jaar onder leiding van een echte filosoof. Vier keer per jaar komt deze docent een uur in de groep en laat de leerlingen nadenken en praten over de meest uiteenlopende onderwerpen. Deze lessen zijn echt cadeautjes! Kinderen denken soms zo diep na en geven prachtige antwoorden.

Waarom?

In het Praxis Bulletin themaboek “Leren doordenken. Filosoferen met kinderen” (februari 2014) wordt de vraag “Waarom zou je gaan filosoferen met kinderen?” uitgebreid beantwoord:

Filosoferen is kritisch nadenken.
Filosoferen doet een appel op alle denkvaardigheden, zoals bijvoorbeeld oorzaak-gevolgrelaties formuleren, herkennen van deel-geheelrelaties en logisch denken.
Kinderen leren luisteren, elkaar respecteren en zich verplaatsen in de positie van een ander.
Kinderen ontdekken hoe ze over de wereld denken, leren deze gedachten beter verwoorden en ze leren deze durven uitspreken.
Filosoferen bevordert de taalontwikkeling. In een filosofisch gesprek moet je immers woorden geven aan je mening. Deze mening moet je vergelijken met die van een ander. Je leert dus ook begrijpend luisteren. Wat zegt de ander nou echt, wat bedoelt hij en ben ik het met hem eens?
Filosoferen kan een heerlijk vrij gevoel geven. Er bestaan namelijk geen foute antwoorden en je hebt er geen kennis voor nodig, alleen je hoofd. Iedereen heeft een hoofd. Of je nu dyslexie, dyscalculie of iets anders hebt.

Hoe?

Als leerkracht leid je het filosofisch gesprek met de groep. Je bent dan gespreksleider en geen leerkracht. Fabien van der Ham geeft een aantal adviezen:

De belangrijkste regel is: stel alleen vragen, geef zelf geen antwoorden.
Laat niet blijken wat je van het thema / onderwerp vindt.
Laat je eigen nieuwsgierigheid en onwetendheid zien.
Leid het gesprek als het gaat om orde, respect voor elkaar en spreekbeurten.
Verplicht kinderen niet tot hardop meedoen, stimuleer wel.
Vertrouw de kinderen in hun eigen wijsheid.

En nu?

Je kunt natuurlijk een grote filosofieles plannen, maar filosofische vragen of stellingen zijn ook te integreren binnen bestaande lessen.

Natuur: Is het erg als een diersoort uitsterft?
Geschiedenis: Kun je leven zonder geschiedenis?
Aardrijkskunde: Samen is beter dan alleen.
Muziek: Kan muziek je veranderen?

Je kunt ook af en toe een filosofische vraag behandelen.
Hier vind je een lijst met meer dan 200 filosofische / morele vragen.

Op de blog van Filosofiejuf staan veel tips en ideeën. Bovendien kun je hier een gratis startpakket aanvragen om te gebruiken in je klas.

Meer inspiratie

Taal, burgerschapsvorming én werken aan een positieve groep tijdens één activiteit!

juni 27, 2018juli 30, 2021juffrouwfemkeEen reactie plaatsen

Discussiëren, filosoferen of gewoon een gesprek voeren met de klas. Dat doe ik regelmatig aan de hand van een stelling. Eerst laat ik kinderen nadenken over hun eigen mening ten opzichte van de stelling. Die mening laat ik ook vaak opschrijven. Op deze manier kan ik iedereen om zijn of haar mening vragen. Meestal laat ik kinderen eerst hun mening delen met een maatje of in hun tafelgroepje. Een leuke vraag hierna is: “Wie is er, door de argumenten van een ander anders gaan denken over de stelling?”

Verschillende stellingen op deze manier inzetten bevordert het groepsproces. In een positieve groep durven kinderen hun mening te geven, kunnen kinderen naar elkaar te luisteren, hebben ze respect voor andere meningen en durven ze ook hun mening te veranderen na goede argumenten van een ander. Bovendien leren groepsgenoten elkaar steeds beter en anders kennen, als je als leerkracht stellingen gebruikt in verschillende categorieën.

Praten over stellingen, nadenken over je mening, je mening geven of veranderen past natuurlijk ook prima in een taalles en de veelbesproken burgerschapsvorming 🙂

Ik verzamel het hele jaar door leuke en interessante stellingen. Een greep uit mijn collectie: 🙂

Zakgeld is om helemaal op te maken.
Je mag zelf weten wat voor kleding je op school draagt.
Vakantie in het buitenland is leuker dan vakantie in eigen land.
Voor sommige leerlingen is een meester beter dan een juf.
De naam van een school is belangrijk.
10 uur slapen is zonde van mijn tijd.
Het Suikerfeest moet een nationale feestdag worden.
Spaans, Duits en Frans moeten al op de basisschool gegeven worden.
Ik zou wel beroemd willen zijn.
Als je een huisdier wilt, moet je eerst in het asiel kijken
Als je enig kind bent, word je meer verwend door je ouders dan als je een broertje of zusje hebt.
Je moet altijd eerlijk zijn, ook al kwets je daar misschien iemand mee.
Een kind heeft niets te vertellen, want de volwassene beslist.
Ouders zijn verantwoordelijk voor hun kinderen; daar moet de overheid zich niet mee bemoeien!
Experimenten op dieren moeten worden afgeschaft.
In sommige liedjes hoor je weleens 3 x het woord “kanker”. Dat soort liedjes zouden verboden moeten woorden.
Pesten via internet is laf.
Je hebt ook gezonde verslavingen.
Dikke mensen zijn ongezond/ lui.
Dat wat in wekelijkse horoscopen staat, komt uit.
Er is leven na de dood.
Iedereen die vlees wil eten zou verplicht moeten worden jaarlijks een rondleiding van drie kwartier door een slachthuis te maken.
Spreekbeurten op de basisschool zijn heel nuttig
Als je moeder bang voor spinnen is, is de kans groot dat jij dat ook bent.
Als je goede cijfers haalt, mag je af en toe best een extra dagje vrij krijgen van school.
Als supporters zich misdragen moet de voetbalclub ook straf krijgen.
In een school vol moderne snufjes kun je beter leren.
Ik lees eerder een boek dat de kinderjuryprijs heeft gewonnen dan een ander boek.
Alcohol drinken op je 12e is belachelijk!
Buitenschoolse opvang is leuk.
Het is belangrijk dat je schoolspullen er leuk uitzien!
Het slechte weer heeft mijn zomervakantie verpest.
Het is goed dat mijn ouders bepalen hoe lang ik op internet zit.
Kinderen onder de 16 jaar die alcohol drinken zijn stom.
Seksuele voorlichting krijg ik liever van mijn ouders dan van mijn leerkracht.
Als kinderen het voor het zeggen hebben, was er nergens oorlog in de wereld.
Ouders moeten hun kind een gewone voornaam geven.
Op een open dag leer je een middelbare school niet goed kennen.
Een vakantie in Nederland is net zo leuk als een vakantie in het buitenland.
Geld maakt gelukkig.
Ik zou graag de slimste van de klas zijn.
Verliefd zijn is leuk.
Een snor of baard is vies.
Discussiëren moet een vak zijn op de basisschool.
Een kleine school is leuker dan een grote school.
Kinderen die hun fietsexamen niet halen mogen niet meer fietsen.
Het is goed om een nieuwe sport te proberen.
Het lijkt me leuk om een tweelingbroer of -zus te hebben.

Heb je tips, aanvullingen of vragen?
Laat dan gerust een reactie achter 🙂