Huizen en thuissituaties door de tijd

logo juf Fem

Huizen en thuissituaties door de tijd (groep 5 t/m 8)
Een reis door de geschiedenis van huizen en thuissituaties

Juf Fem onderzocht hoe ze het thema van de Kinderboekenweek 2023 ‘Bij mij thuis!’ kon combineren met verschillende vakgebieden. Ze kwam uit bij het boek ‘Het grote Rijksmuseum voorleesboek’.

Doel

Aan het einde van deze les begrijpen de kinderen hoe huizen en thuissituaties in de loop der tijd zijn veranderd, historische onderzoeks- en reflectievaardigheden ontwikkelen, en hun eigen concept van ‘thuis’ verkennen.

In deze lesactiviteit worden kinderen aangemoedigd om de diversiteit van thuissituaties door de geschiedenis heen te begrijpen. Ze zullen historische onderzoeks- en reflectievaardigheden ontwikkelen, en optionele projecten die hun persoonlijke visies op ‘thuis’ weerspiegelen.

Benodigdheden

  • Het grote Rijksmuseum voorleesboek, bijvoorbeeld de verhalen: ‘Lieve mama’ en ‘Schoon’.
  • Afbeeldingen van de schilderijen waarop deze verhalen zijn gebaseerd.
  • Digibord
  • Schrijfpapier en potloden
  • Optioneel: boeken, computer/laptop
  • Optioneel: timer

Huizen en thuissituaties door de tijd – de les

Onderstaande is een voorbeeldles, maar kan naar eigen inzicht (en tijd) worden aangepast of ingekleed.

Introductie (15 minuten)

Begin met het voorlezen van een van de verhalen uit ‘Het grote Rijksmuseum voorleesboek’ die bij het Kinderboekenweek thema ‘Bij mij thuis’ passen, bijvoorbeeld: ‘Lieve mama’ van Imme Dros en/of ‘Schoon’ van Sylvia Vanden Heede.

Bespreek kort het verhaal en laat de afbeelding van het bijbehorende schilderij zien.

Leg uit dat elk schilderij een moment in de geschiedenis vastlegt en dat huizen er vroeger anders uitzagen dan nu. Vraag de kinderen om na te denken over hoe huizen en thuissituaties er toentertijd uitzagen en in de loop der tijd zijn veranderd.

Optioneel: Voeg een korte activiteit toe na het voorlezen en bespreken van het verhaal om de interesse van de kinderen te wekken, zoals het stellen van een raadsel, coöperatieve werkvorm of het delen van een interessant feit over de geschiedenis van huizen.

Geschiedenisonderzoek (20 minuten)

Verdeel de klas in kleine groepen en wijs elke groep een verschillende historische periode toe (bijvoorbeeld prehistorie, middeleeuwen, 18e eeuw, 20e eeuw, heden enz.).

Geef de groepen de opdracht om met behulp van bronnen, (methode)boeken of online, meer te leren over hoe huizen en thuissituaties eruitzagen tijdens hun toegewezen periode. Hierbij kunnen ze bijvoorbeeld letten op: architectuur, meubels, kleding, gedragingen en dagelijkse activiteiten. Dit kunnen ze dan (bijvoorbeeld) beschrijven, uitknippen, printen en/of tekenen op een vel papier.

Presentatie (10-15 min)

Laat elke groepje een korte presentatie geven waarin ze hun bevindingen delen met de rest van de klas. Ze kunnen eventueel afbeeldingen, schetsen of relevante feiten gebruiken om hun informatie te illustreren.
Na elke presentatie bespreek je de verschillende huizen, thuissituaties en overeenkomsten tussen de verschillende historische periodes. Vraag de kinderen om na te denken over hoe huizen en thuissituaties zijn geëvolueerd en welke factoren hieraan hebben bijgedragen.

Afsluiting en evalueren (5- 10 min)

Bespreek met de kinderen hoe thuissituaties in de loop der tijd zijn veranderd en wat de redenen daarvoor zijn geweest. Moedig kinderen aan om te denken aan technologische, economische en sociale veranderingen. Vraag de kinderen om na te denken over wat ‘thuis’ voor hen betekent en hoe hun thuissituaties verschillen van die van (bijvoorbeeld) hun grootouders of ouders.

  • Stel enkele evaluatie en reflectievragen, zoals: “Wat vonden jullie het meest verrassende dat jullie hebben geleerd over huizen in het verleden?”, of “Hoe denken jullie dat huizen er in de toekomst uit zullen zien?” enz.

Optionele uitbreiding(en) (30-60 minuten)

Maak een keuze:

  1. Als er tijd over is, kunnen de kinderen ook een tekening of collage maken van hun ideale ‘thuis’ in de toekomst, gebaseerd op hun eigen visie.
  2. Geef de kinderen de opdracht om een creatief project te maken dat hun eigen thuissituatie in de context van de geschiedenis plaatst. Dit kan een tekening, schilderij, collage, verhaal of gedicht zijn. Moedig de kinderen aan om te overwegen hoe hun huis eruit zou zien als ze in een andere tijd zouden leven.

Je vindt juf Fem ook op Instagram. Haar account heet @deklasvanjuf_femke.

Bovendien verkoopt juf Fem haar mooie materiaal op VOOR DE LEERKRACHT.

Meer inspiratie

Kinderboekenweek 2023 (1)
Pagina Lezen en leesbevordering
quizzen

Dit artikel bevat een affiliatelink.

Kaarten bij de tien tijdvakken

Kaarten bij de tien tijdvakken van geschiedenis! Die maakte juf Saskia en deelt ze nu gratis met iedereen!

De tien tijdvakken

De 10 tijdvakken zijn:

  1. Tijd van jagers en boeren
    tot 300 voor Christus
  2. Tijd van Grieken en Romeinen
    van 3000 voor Christus tot 500 na Christus
  3. Tijd van monniken en ridders
    van 500 tot 1000
  4. Tijd van steden en staten
    van 1000 tot 1500
  5. Tijd van ontdekkers en hervormers
    van 1500 tot 1600
  6. Tijd van regenten en vorsten
    van 1600 tot 1700
  7. Tijd van pruiken en revoluties
    van 1700 tot 1800
  8. Tijd van burgers en stoommachines
    van 1800 tot 1900
  9. Tijd van de wereldoorlogen
    van 1900 tot 1950
  10. Tijd van televisie en computer
    vanaf 1950

Wil je de tien tijdvakken plaatsen in bepaalde historische perioden en tijdperken?
Gebruik dan deze indeling:

  1. Prehistorie
  2. Oudheid
  3. vroege Middeleeuwen
  4. hoge en late Middeleeuwen
  5. Renaissancetijd /16e eeuw
  6. Gouden Eeuw / 17e eeuw
  7. eeuw van de Verlichting/ 18e eeuw
  8. industrialisatietijd/ 19e eeuw
  9. eerste helft 20e eeuw
  10. tweede helft 20e eeuw

Kaarten bij de tien tijdvakken

De tien tijdvakken komen ieder jaar weer terug en zijn erg handig om standaard in de klas te hebben hangen. Deze tijdlijn kaarten bieden je de kinderen visuele ondersteuning bij het leren en het herkennen van de tien tijdvakken.

Je ook andere geschiedenis gerelateerde opdrachten aan deze kaarten koppelen. Denk bijvoorbeeld aan:

  • mindmaps maken bij alle tijdvakken
  • lapbooks maken
  • een verhaal of gedicht laten schrijven
  • een tekening maken
  • dingen uitbeelden
  • een toneelstukje bedenken bij een tijdvak
  • een quiz spelen per tijdvak (of over de tijdvakken) 

Veel plezier met deze kaarten!

Download hier de kaarten bij de tien tijdvakken

Download hier de kaarten.

Kaarten bij de tien tijdvakken

Je vindt juf Saskia ook op Instagram. Volg je haar al? En ook op TikTok deelt ze al haar ideeën!

Misschien vind je dit ook leuk:

Zoek je meer ideeën voor je lessen geschiedenis? Kijk dan op de themapagina Wereldoriëntatie. Daar vind je links naar alle blogartikelen, gratis downloads, ideeën en producten in die categorie.

pagina wereldoriëntatie juffrouw Femke
Heel-veel-keuzeopdrachten-voor-in-de-weektaak
mijn eigen land in 12 stappen

Taal bij het thema Monniken en ridders

logo juf Lynn

Taal bij het thema Monniken en ridders

Juf Lynn geeft thematisch onderwijs. In het thema Monniken en ridders heeft zij kaartjes gemaakt, waarmee jouw leerlingen verschillende taalonderdelen kunnen oefenen. Lees gauw verder en download de kaartjes. Je vindt ze onderaan dit bericht.

De bedoeling

De leerlingen oefenen vier taalonderdelen:

  • tegenstellingen
  • synoniemen
  • spreekwoorden
  • trappen van vergelijking

Benodigdheden

Voor deze activiteit heb je het volgende nodig:

  • de kaartjes uit de downloads
  • eventueel pen en papier

Voorbereiding

  • Print de kaartjes.
  • Lamineer de kaartjes voor langer gebruik.
  • Sorteer per onderdeel: tegenstellingen, synoniemen, spreekwoorden, trappen van vergelijking.
  • Maak eventueel meer kaartjes door de blanco kaartjes in te vullen.

Taal bij het thema Monniken en ridders

Met de kaartjes uit de download kun je verschillende activiteiten doen. Twee kaartjes horen steeds bij elkaar.

Individueel of in tweetallen:

De leerlingen koppelen de kaartjes aan elkaar, zodat er steeds setjes twee kaartjes ontstaan. Ze benoemen ook bij welk taalonderdeel de kaartjes horen.

In een groepje

Met de kaartjes kunnen de leerlingen Schud & Pak of Teamhints spelen. Laat de kinderen noteren welk ander kaartje er bij hoort en bij welk taalonderdeel dit kaartje hoort.

Klassikaal

Speel Mix & Ruil en daarna Mix & Koppel. Laat de kinderen in tweetallen bespreken welk ander kaartje er bij hoort en bij welk taalonderdeel dit kaartje hoort.

Download

Download hier de kaartjes.

Taal bij het thema Monniken en ridders

Je vindt juf Lynn ook op Facebook. Volg je haar al? In haar facebookgroep deelt ze al haar ideeën!

Misschien vind je dit ook leuk:

Zoek je meer ideeën in de categorie Taal? Kijk dan op de themapagina Taal. Daar vind je links naar alle blogartikelen, gratis downloads, ideeën en producten in die categorie.

Zoek je meer inspiratie door juf Lynn? Klik dan op haar logo bovenaan deze pagina.

Bundel - oefenboekjes woordbenoemen en zinsontleden groep 5 t/m 8
bundel spreekwoorden

De twaalf Griekse goden van de Olympus

logo juf Lynn

De twaalf Griekse goden van de Olympus

Ben je op zoek naar een verwerking bij een les over de Griekse goden? Dan is deze download van Juf Lynn iets voor jou. Je vindt het document onderaan dit bericht.

In de Griekse mythologie bestaan veel (half)goden met bijbehorende mythen. Maar er waren maar twaalf goden die volgens de mythen op de berg Olympus leefden.

In deze download krijg je daar meer informatie over.

De bedoeling

De leerlingen leren welke informatie bij welke goden horen.

Voorbereiding

  • Bespreek met de leerlingen vooraf informatie over de Griekse mythologie.
  • Op deze website vind je meer achtergrondinformatie.
  • In dit filmpje worden de twaalf goden al kort besproken.

De twaalf Griekse goden van de Olympus

Je kunt de werkbladen op drie verschillende manieren laten sorteren:

  • Zet de naam bij de juiste afbeelding.
  • Zet de naam bij de juiste tekst.
  • Zet de naam bij de juiste afbeelding en tekst..

De werkbladen kunnen ook mooi gebruikt worden in een bewegingsles. De leerlingen zoeken dan in een grote ruimte (bijvoorbeeld de gymzaal of het schoolplein) de juiste namen, afbeeldingen en informatie bij elkaar.

Download

Download hier de werkbladen.

De twaalf Griekse goden 
van de Olympus

Je vindt juf Lynn ook op Facebook. Volg je haar al?

Meer wereldoriëntatie?

Zoek je meer ideeën voor je lessen wereldoriëntatie? Zoek dan op de categorieën aardrijkskunde, geschiedenis en natuur. Of kijk op de themapagina Wereldoriëntatie. Daar vind je links naar alle blogartikelen, gratis downloads, ideeën en producten in het de categorie Wereldoriëntatie.

Ook in de winkel vind je producten voor in je klas. Wat dacht je van de klaarkaarten? Of het project ‘Mijn eigen land in 12 stappen‘?

pagina wereldoriëntatie juffrouw Femke
de twaalf Griekse goden van de Olympus - klaarkaarten
de twaalf Griekse goden van de Olympus- mijn eigen land in 12 stappen

Combineer geschiedenis en taal met hiërogliefen

logo juf Lynn

Combineer geschiedenis en taal met hiërogliefen zoals juf Lynn. Download het document met het schema met hiëroglyfen onderaan dit bericht.

Bedoeling

De leerlingen maken kennis met hiërogliefen en oefenen het herkennen en ontcijferen en schrijven woorden en zinnen in dit beeldschrift.

Voorbereiding

  • Vertel je leerlingen wat meer over beeldschrift en hiërogliefen.
  • Hier vind je wat achtergrondinformatie voor jou of je leerlingen.
  • Er zijn ook educatieve filmpjes te vinden, zoals dit filmpje.
  • Print het document uit de download uit voor elke leerling.

Combineer geschiedenis en taal met hiërogliefen

Nadat de leerlingen wat meer weten over beeldschrift en hiërogliefen, gaan ze zelf aan de slag. Met behulp van de afbeelding (zie document download) schrijven de leerlingen tekst in hiërogliefen. Denk aan:

  • hun eigen
  • een hele zin
  • een vraag

Vervolgens gaan de leerlingen elkaars beeldschrift ontcijferen. Als het een vraag is, beantwoorden ze die. Als het een hele zin is kun je ze de zin laten ontleden of de woordsoorten laten benoemen.

Download

Download hier het schema met hiërogliefen.

Combineer geschiedenis en taal met hiërogliefen

Meer taal?

Zoek je meer ideeën voor je taalonderwijs? Kijk dan op de themapagina Taal. Hier vind je links naar alle blogartikelen, gratis downloads, ideeën en producten in het de categorie Taal.

Ook in de winkel vind je producten voor in je klas. Wat dacht je van de oefenboekjes woordbenoemen en zinsontleden? Of de huiswerkboekjes, gemaakt door juf Richelle?

huiswerkboekje taal groep 7

Het Grote Europa Doeboek

Gastblog door Jan Haverman

Hoe praat je met jonge kinderen over Europa? De EU, de eurozone, Brexit, Nexit, de vluchtelingencrisis; al die verdragen en instituties… Leg het maar eens uit, wanneer je als docent of ouder eigenlijk ook niet precies weet hoe het zit. Tegelijkertijd kun je er niet om heen: Europa is overal, ook voor kinderen. Want wat er ook van de EU gezegd wordt, de Europese samenwerking bepaalt ook hun toekomst. Als burgers van de EU zullen zij straks meebeslissen over hoe die samenwerking zich verder ontwikkelt.

De EU blijkt dus een ‘moeilijk’ onderwerp om te begrijpen, en om uit te leggen. Dertig jaar na de ondertekening van het Verdrag van Maastricht lanceren Studio Europa Maastricht en Historisch Nieuwsblad daarom Het Grote Europa Doeboek: een leerzaam, vrolijk en origineel doeboek over de geschiedenis van de Europese Unie voor nieuwsgierige kinderen van 9 t/m 12 jaar.

Het Grote Europa Doeboek

Kindercorrespondent

In de verschillende hoofdstukken leren kinderen over de geschiedenis van Europa, het Verdrag van Maastricht, de euro en de toekomst van de EU. Waarom is de EU eigenlijk opgericht? Welke landen doen er mee? Welke niet? Waar kun je met de euro betalen en wat betekenen al die symbolen op de euromunten? En… is het waar dat Zuid-Europeanen lui zijn en Noord-Europeanen gierig? En waarom is het Verdrag van Maastricht zo belangrijk?

Het Grote Europa Doeboek geeft antwoord op deze en andere vragen met korte verhaaltjes, grappige weetjes, puzzels en quizzen. Kindercorrespondenten vertellen over het leven in onder meer Griekenland, Duitsland en Turkije; en kinderen worden uitgedaagd om na te denken over samenwerking in Europa en zelf te bepalen waar de EU zijn geld aan uitgeeft: milieu, economie of toch defensie? 

Het Doeboek nodigt kinderen op speelse wijze uit om mee te denken over hun eigen plaats in Europa en de toekomst van het continent.

Benieuwd naar het verhaal van de tienjarige Diego Sotos uit Spanje? Klik hier voor zijn bericht!

Leerdoelen basisonderwijs

Het Grote Europa Doeboek is ontwikkeld met hulp van docenten en onderwijsdeskundigen. Het is geschikt voor kinderen vanaf 9 jaar en sluit aan bij de leerdoelen van groep 6, 7 en 8 in het basisonderwijs. Een speciale lerarenhandleiding is eveneens kosteloos te verkrijgen via de website van Studio Europa Maastricht.

Gebruik maken van het Grote Europa Doeboek

Het Grote Europa Doeboek is zowel online als geprint beschikbaar in het Nederlands, Engels, Frans en Duits.

Het lesmateriaal is voor docenten gratis te bestellen via deze link. Op deze website zijn ook de digitale variant en de vertaalde (online) doeboeken te vinden.

Sinds maandag 7 februari is er daarnaast een interactieve digitale versie van Het Grote Europa Doeboek beschikbaar: De Grote Europa Special. Hier kunnen kinderen met interactieve puzzels aan de slag. De special is gratis te bezoeken en gebruiken via deze link.