In mijn onderwijspraktijk ben ik altijd bezig met het tegemoetkomen aan verschillen tussen mijn leerlingen.
Het nieuwste boek van René van Engelen De Jongenscode helpt je zeker om jongens beter te begrijpen en je activiteiten aan te passen, zodat jongens betrokken en gemotiveerd blijven.
Het boek bestaat uit vier hoofdstukken:
1. Wat is jongensgedrag?
2. Opvoeding van jongens in onze maatschappij.
3. Jongens versus onderwijs.
4. Praktijk.
1. Wat is jongensgedrag?
Natuurlijk verschilt per kind of bepaald gedrag überhaupt voorkomt, maar er zijn verschillende bronnen die kenmerken noemen die specifiek horen bij de ontwikkeling van jongens en jongensgedrag. In het boek worden onder andere de volgende kenmerken genoemd:
Jongens …
– zijn gemiddeld meer actiegericht
– zijn directer
– zijn assertiever
– zijn minder sterk in zelfreflectie en zelfonderzoek
– zijn luier
– zijn gevoeliger voor competitie
– krijgen vanuit hun brein signalen om veel te bewegen
2. Opvoeding van jongens in onze maatschappij.
In het tweede hoofdstuk wordt gekeken naar de opvoeding van jongens in onze maatschappij en in hoeverre deze aansluit bij jongens.
Aan bod komen onderwerpen als vrienden, mannelijkheid bewijzen, ruw spel en gamen.
Van Engelen stelt onder andere dat er voor jongens minder ruimte is gekomen om zich fysiek bezig te houden. “In het onderwijs is ‘leren door te doen’ verdrongen en wordt het informatie verzamelen (liefst vanachter een tafeltje) meer gewaardeerd en toegepast.”
Persoonlijk denk ik dat dit verschilt per school en zelfs per leerkracht. Het is in mijn ogen belangrijk dat je als leerkracht kijkt of deze stelling klopt in jouw lessen en dat je vanuit daar kijkt hoe je meer tegemoet kunt komen aan de behoeften van jongens.
3. Jongens versus onderwijs.
In het derde hoofdstuk wordt gekeken of en hoe het huidige basisonderwijs aansluit bij en tegemoetkomt aan de specifieke onderwijsbehoeften van jongens.
Jongens zijn actiegericht. Ze leren vooral door te doen. Dit is een talent van jongens. Als je leren door te doen ruimte geeft, betekent dat dat je je lesgeven misschien moet veranderen. Dat betekent dat je dingen anders moet bekijken en dat je dingen los moet laten. Leren door te doen is namelijk minder goed voorspelbaar. Daarnaast kan het de nodige rommel, herrie en drukte geven.
In dit hoofdstuk komen meer interessante onderwerpen aan bod, zoals competitie, gamificatie, fysiek gedrag, humor en duidelijkheid en begrenzen.
4. Praktijk.
In het vierde hoofdstuk staan zestien actiepunten, waarmee het onderwijs voor jongens aantrekkelijker gemaakt kan worden.
Ik noem er vier, waarbij ik ook voorbeelden geef uit mijn eigen praktijk:
4.1 Zorg voor kennis van biologische oorzaken van gedrag en krijg zo meer begrip voor dit gedrag.
Heel verhelderend en vooral er leuk is het volgende: Hang in de klas de posters van OMJS “Verschillen tussen jongens en meisjes”. Laat leerlingen reageren en met elkaar in gesprek gaan. Kloppen de stellingen? Herken je de zinnen bij jezelf en bij anderen? Kloppen er ook dingen niet?
4.2 Maak het onderwijs actiever.
Dit kan heel gemakkelijk met het inzetten van didactische, activerende werkvormen. Lees hier mijn blogartikel “In elke fase van de les is plaats voor een didactische werkvorm”.
4.3 Zet vormen van competitie in.
Strijden tegen elkaar kan gemakkelijk met een Kahootquiz, Boggle of het Geheugenspel.
In het boek staat duidelijk dat je wel op moet letten met het inzetten van competitie in je lessen. Zorg dat de competitie vrijblijvend is en geen ‘high stakes’-competitie is. Een andere goede tip uit het boek: Zet ook ‘competitie met jezelf’ in bij individuele leerlingen.
4.4 Geef inzicht in hoe het lichaam en het brein werken. Geef kinderen inzicht in hoe ze dit kunnen beïnvloeden.
Hierbij denk ik meteen aan Executieve Functies. Ik zet bijvoorbeeld elk jaar WiEF van Pica in, om samen met mijn leerlingen naar (hun) gedrags- en denkvaardigheden te kijken. Lees hier meer …
Mijn mening
Ik vind het boek echt een aanrader! René van Engelen koppelt theorie aan de praktijk en geeft je echt inzicht in het gedrag van jongens. Bovendien geeft hij veel praktische tips, waardoor je gemakkelijk je bestaande lessen aan kunt passen om tegemoet te komen aan de specifieke onderwijsbehoeften van jongens. Hierdoor zullen jongens betrokken en gemotiveerd blijven.
Dit blogartikel bevat opgestuurde producten, maar het maakt de review niet minder eerlijk.