Creatief schrijven: 54 kaartjes met stelopdrachten

Juf Angéla

Creatief schrijven: 54 kaartjes met stelopdrachten

Door Juf Angéla

Hoe komt het dat kinderen een spellingdictee soms beter maken, dan wanneer we ze een stelopdrachten laten schrijven? Het antwoord klinkt logisch: weinig tot geen zelfcorrectie.

Corrigeren

Kinderen weten vaak niet hoe ze iets moeten corrigeren. Waar let je dan op? En, hoe ziet dat er dan uit? Misschien wel herkenbaar in je eigen klas “Controleer je toets/opdracht’. Je ziet kinderen vervolgens kijken of ze alles hebben ingevuld. Weinig zie je kinderen kritisch opnieuw kijken naar een opdracht. Zo zien ze geregeld min- of plussommen over het hoofd, omdat ze niet kijken naar de vraagstelling maar of de opdracht is ingevuld.

Succescriteria

Het zou al een stuk nuttiger zijn om samen met de kinderen een succescriteria op te stellen, zodat de kinderen systematisch de stelopdracht kunnen nakijken op (spel)fouten. Belangrijk is wel dat het voor elke leerling verschillend is, omdat de spellingproblemen van de leerlingen sterk verschillen. Het opstellen van een succescriteria kan hier goed bij helpen. ‘Let op hoofdletters’ is voor veel kinderen te abstract. ‘Schrijf hoofdletters aan het begin van de zin, bij namen, plaatsen en feestdagen’ is al concreter. Je zult zien dat kinderen kritischer naar hun eigen werk gaan kijken.

Samen

De succescriteria die je samen met de kinderen opstelt, hangt af van je lesdoel. Zo kan je de focus leggen op wat jij die les het belangrijkst vindt. Het kan ook dat je verwacht van de kinderen dat ze het complete plaatje neerzetten. Wat je ook kiest, maak de succescriteria samen met de kinderen voor betrokkenheid en eigenaarschap.

Download 54 kaartjes met stelopdrachten

Gebruik deze kaartjes met stelopdrachten om de kinderen op weg te helpen tijdens het schrijven. Stel samen een succescriteria op en geef ze als leerkracht de ruimte hun verhaal zelf te corrigeren.

Je vindt juf Angéla ook op Instagram. Daar heet ze Juf van de bovenbouw.

Ze heeft ook een eigen website: Jufvandebovenbouw.com.

Juf Angéla verkoopt ook prachtig lesmateriaal op VOOR DE LEERKRACHT.

Meer inspiratie

Meer inspiratie vind je op de verschillende themapagina’s op deze website.

werkwoordspelling juffrouw Femke

Bron

Zes keer creatief schrijven in de klas

Juf Annemieke

Zes keer creatief schrijven in de klas, door juf Annemieke.

Ik merk zelf regelmatig dat mijn leerlingen de wekelijkse pagina’s in hun schrijfschrift niet altijd even interessant vinden. Ze zijn bijvoorbeeld wel gek op het schrijven van verhalen. Creatief schrijven is iets waar ik graag meer tijd voor vrij wil maken. Het vergroot naast de schrijfvaardigheid het leesplezier en het tekstbegrip bij leerlingen (Janssen & Van den Bergh, 2010). Er zijn vele werkvormen mogelijk om bezig te zijn met creatief schrijven in de klas. Wel is het belangrijk dat de werkvorm die je kiest, de leerlingen in staat stelt om teksten uit te wisselen en elkaar van feedback te voorzien, wat onderdeel is van het Stappenplan Creatief Schrijven van Lems (2013). Het is ook belangrijk dat kinderen betrokken zijn bij de opdracht. Dat het onderwerp hen aanspreekt en dat zij de kans krijgen verbeteringen aan te brengen en dat zij hun teksten kunnen presenteren.

Bij elk van deze opdrachten is het verstandig om duidelijk te zijn over de eisen die aan de opdracht worden gesteld. Kinderen kunnen elkaar dan op een gestructureerde manier feedback geven, omdat ze weten waar ze op moeten letten. Denk hierbij aan hoofdletters, leestekens, spelling en begrijpelijkheid.

Verrassingswoord

Laat de kinderen klaar zitten met een blaadje of schriftje en een pen of potlood. Verzin een eerste zin, of, nog leuker, laat één van de leerlingen een startzin bedenken. Voorbeelden zijn: ‘Ergens, in een land hier ver vandaan, woonde een..’, of ‘Toen het plotseling donker werd in de kamer..’.

De kinderen schrijven de eerste zin op, en gaan hierna zelf verder. Het leuke bij deze werkvorm is dat je als leerkracht iedere minuut een willekeurig woord opnoemt. Je kunt het zo gek niet bedenken, alles kan! De kinderen moeten op dat moment dit willekeurige woord in hun verhaal verwerken. Het kan dus zijn dat een leerling net bezig was met een spannend verhaal over een topcrimineel, waarna hij of zij ineens het woord ‘taart’ in het verhaal moet zien te passen. Laat aan het eind een aantal kinderen hun verhaal voorlezen of wissel de verhalen uit en laat leerlingen elkaar tips en tops geven. Originele verhalen gegarandeerd!

Een digitaal boek met Bookcreator

Laat de leerlingen (in groepjes) een digitaal boek maken. Laat de leerlingen eerst in groepjes een kort verhaal uitwerken. Ze kunnen hierbij gebruik maken van een aantal vragen:

  • Over wie gaat het verhaal?
  • Waar speelt het verhaal zich af?
  • Wanneer speelt het verhaal zich af?
  • Welk probleem speelt er?
  • (Hoe) wordt het probleem opgelost?

Je kunt de leerlingen aan de hand van deze vragen vrijlaten om hier zelf invulling aan te geven, maar je zou de groepjes ook kaartjes kunnen laten grabbelen in een aantal categorieën: personages, locaties, problemen, momenten/tijdperken en oplossingen. Ze moeten dan creatief schrijven met de kaartjes die ze hebben gegrabbeld.

Nadat het verhaal is uitgeschreven, gaan de leerlingen tekeningen maken bij verschillende scènes uit het verhaal. Met de gratis app Bookcreator kunnen leerlingen zelf vervolgens heel gemakkelijk de tekeningen fotograferen en in het digitale boek plaatsen. Ook erg leuk: bij iedere tekening kan tekst worden ingesproken of getypt. Hoe leuk is het om deze boeken bijvoorbeeld aan de kleuters te laten zien?

creatief-schrijven-bookcreator

Download het stappenplan Bookcreator

In dit document staat stap-voor-stap uitgelegd hoe de leerlingen met Bookcreator aan de slag kunnen.

Doorgeefverhaal

De kinderen krijgen allemaal een los blaadje. Ze beginnen ieder voor zich aan een verhaal. Zet op het bord een timer aan, bijvoorbeeld op drie minuten. Als de timer afgaat, geven de leerlingen het blaadje door aan de volgende leerling in het groepje. Iedere leerling heeft nu een stukje van een verhaal van een vorige leerling voor zich. De leerlingen schrijven verder aan dit verhaal totdat de timer weer afgaat en zij het blaadje opnieuw doorgeven. Je kunt dit net zo lang doen als je wilt. Laat na afloop een aantal leerlingen hun verhaal voorlezen.

Verzin een nieuw einde

Kijk met de kinderen een stukje van een film of lees een stukje voor uit een boek. Stop op een willekeurig moment en laat de kinderen het verhaal verder afschrijven.

Triolet

Een triolet is een gedicht dat bestaat uit acht regels. De eerste, vierde en zevende regel zijn hetzelfde. Ook de tweede en laatste regel zijn gelijk. Het schema van een triolet ziet er zo uit:

A
B
a
A
a
b
A
B

Je kunt werken met een thema, een bepaalde vraag, een boek of filmpje als uitgangspunt. Het is prettig om de leerlingen eerst een associatie-woordweb te laten maken over alles waar ze aan denken bij het gekozen onderwerp. Dit geeft hen inspiratie voor woorden die in het triolet gebruikt kunnen worden. Hieronder een triolet dat een van mijn leerlingen maakte, over het thema zomer.

Bloedheet, dat is het vandaag.
De zweetdruppeltjes rollen over mijn lijf.
Alles gaat een beetje traag.
Bloedheet, dat is het vandaag.
De hele dag hoor ik dat geklaag.
Dit is hoe ik ons klaslokaal met 30 graden omschrijf.
Bloedheet, dat is het vandaag.
De zweetdruppeltjes rollen over mijn lijf.

Het maken van een triolet is voor sommige leerlingen best lastig. Laat kinderen elkaar eventueel helpen met rijmen of geef kinderen beschikking over een (online) rijmwoordenboek.

Schrijf een brief aan…

Bespreek met de leerlingen een onderwerp dat hen bezighoudt. Bijvoorbeeld naar aanleiding van een van de stellingen van het Jeugdjournaal, die hier te vinden zijn. Gaat het over verplichte muzieklessen voor kinderen? Of over het verbieden van het zwemmen in een rivier? Laat de leerlingen dan (in groepjes/tweetallen/individueel) een brief schrijven aan de gemeente om uit te leggen waarom dit zo belangrijk is of welke tips de leerlingen voor de gemeente hebben. Bespreek van tevoren hoe je iemand van de gemeente aanspreekt en hoe je zo’n brief afsluit.  Rouleer de brieven en laat andere leerlingen de brieven van elkaar nakijken. Hoe leuk is het om uiteindelijk ook echt een brief op te sturen!

Er zijn daarnaast diverse tijdschriften waar je een brief naartoe kunt sturen, zoals Donald Duck. En wist je dat je de minister-president ook een brief kunt sturen?

Op welke manier werk jij aan creatief schrijven in de klas?

Bronnen:

Janssen, T., & Van den Bergh, H. (2010). Het effect van creatief schrijven op het lezen van korte verhalen. Levende Talen Tijdschrift, 11(1).

Lems, M. (2013). Weten waar de woorden zijn. Een methodiek creatief schrijven (2e herziene druk). Hillegom: SAAM uitgeverij.

Laat je leerlingen een emoji-verhaal schrijven

Laat je leerlingen een emoji-verhaal schrijven

Bedoeling

De leerlingen schrijven (of typen) een verhaal en vervangen woorden door emoticons.

Pictoverhalen

Ken je het begrip “pictoverhalen”? Pictoverhalen zijn verhalen die bestaan uit woorden en plaatjes .  Het grootste gedeelte van een pictoverhaal bestaat uit woorden, maar sommige woorden zijn vervangen door pictogrammen of plaatjes. Voor de vervangen woorden wordt steeds dezelfde afbeelding gebruikt.

Ik ken deze pictoverhalen van groep 3. Als kinderen nog niet alle letters kennen, kunnen ze met deze beeldverhalen toch al teksten (voor)lezen.

Emoji-verhalen

Dan nu de overstap naar de bovenbouw. 😊
Op Facebook zag ik deze afbeelding van Tessa van Rijswijk.

tessa van rijswijk verhaal emoji's

Dit bracht mij op een idee: Ik ga mijn leerlingen ook zo’n verhaal laten maken.

Laat je leerlingen een emoji-verhaal schrijven

Eisen aan het verhaal

  • Het verhaal heeft een begin, kern en slot.
  • Het verhaal moet goed te lezen zijn.
  • Voor de woorden die je vervangt door een emoji gebruik je steeds dezelfde emoji.

Ik ben heel benieuwd naar de emoji-verhalen van mijn leerlingen!

Laat je leerlingen een emoji-verhaal schrijven

Dankjewel Tessa! Van jou mocht ik dit idee delen. 🤩

Meer inspiratie

Zoek je meer inspiratie met emoticons? Of wil je je leerlingen ideeën aanreiken bij het schrijven van hun verhaal? Klik dan op onderstaande afbeeldingen.

Heel-veel-keuzeopdrachten-voor-in-de-weektaak

Hoe overleef ik groep 8?

Survivaltips voor groep 7: Hoe overleef ik groep 8?

Mijn leerlingen zijn druk aan het werk met een aantal grote projecten.
Op het programma staat bijvoorbeeld Mijn eigen land in twaalf stappen.

Ook is iedereen bezig met een document, gericht aan de leerlingen van groep 7, met de bedoeling om te laten weten hoe je groep 8 overleeft.

Voorbereiding

Eerst hebben we geïnventariseerd welke dingen allemaal bij groep 8 horen.
Een greep uit onze lijst:

  • leerkracht(en)
  • ICT
  • fuiven
  • tutor zijn
  • voorlezen aan groep 3
  • presentatie over jezelf
  • 3-weken-taak
  • Cito eindtoets
  • kamp
  • musical
  • afscheid
  • voortgezet onderwijs

Survivaltips voor groep 7: Hoe overleef ik groep 8?

De kinderen kiezen drie of meer onderdelen uit, om in hun document te verwerken.
Ze kunnen kiezen voor de dingen waar zij zelf het meest enthousiast over zijn, of waarover zij in groep 7 meer hadden willen weten.

Hoe overleef ik groep 8?

Meer inspiratie

Vond je dit een leuk artikel en een leuk idee? Dan vind je via onderstaande afbeeldingen meer inspiratie.

Hoe overleef ik groep 8
Hoe overleef ik groep 8
mijn eigen land in 12 stappen

Meer informatie

Voor andere downloads, ideeën, artikelen en producten, check het overzicht van mijn website of de themapagina’s.

Heb je vragen over mijn producten, mag je altijd mailen naar femke@juffrouwfemke.com.

Ik verkoop mijn producten ook op VOOR DE LEERKRACHT.

Laat je leerlingen een officiële brief schrijven

Laat je leerlingen een officiële brief schrijven

Elk jaar schrijven mijn leerlingen een officiële brief. Bijvoorbeeld naar een directeur, een voorzitter of een burgemeester.

Opties

De kinderen mogen hierbij zelf kiezen uit twee opties:

  • Ze schrijven de brief als zichzelf aan een bestaand persoon, met een vraag die of verzoek dat ze echt hebben.
  • Ze schrijven de brief als iemand anders (fictief of bestaand) aan een persoon (fictief of bestaand), met een bedachte vraag of verzoek.

Benodigdheden

  • Voor elke leerling een blad met lijntjes, uit een schrijfblok.
  • oor elke leerling een vulpen.
  • Deze presentatie voor op het digibord.

Laat je leerlingen een officiële brief schrijven

Volg klassikaal de dia’s in deze presentatie.
De leerlingen zien het doel: Een brief schrijven op een officiële manier.
Eventueel kun je even stilstaan bij het woord “officiële”. Wat betekent dat? Wat is het verschil tussen een gewone brief en een officiële brief?

Waarschijnlijk komen er nu antwoorden die een brug slaan naar de volgende vragen:

  1. Aan wie kun je een officiële brief schrijven?
  2. Met welke reden kun je een officiële brief schrijven?

Daarna kun je hierover napraten.

Vervolgens bespreek je de dia waarop de opzet van een officiële brief te zien is.

Als alles duidelijk is voor de leerlingen kunnen ze gaan schrijven.

Wat als de brief af is?

Als de brief af is, leveren de leerlingen de brief in.
Bekijk alle brieven. Sommige brieven zullen wellicht écht aan de geadresseerden gegeven kunnen worden. Bijvoorbeeld brieven aan de directeur van school, of aan een coach.
Andere brieven kunnen misschien via Twitter verstuurd worden naar de geadresseerden.
Zo maak je van je taalles een les Mediawijsheid! 🙂

En dan hopen dat de leerlingen een brief of bericht terug krijgen!

Laat je leerlingen een officiële brief schrijven